All News
06 Mayıs 2020 ( 1050 izlenme )
Reklamlar

Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, 6 Mayıs 1972'de neden idam edildi?

Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, 6 Mayıs 1972'de neden idam edildi?

Türkiye'de sol hareketin en önemli isimleri arasında yer alan Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan, idam edilmelerinin 48'inci yılında sosyal medyada paylaşılan mesajlarla anılıyor.

Türkiye devrimci hareketinin önderlerinden biri olarak kabul edilen Deniz Gezmiş, 6 Mayıs 1972 tarihinde, arkadaşları Yusuf Aslan, Hüseyin İnan ile birlikte Ankara'da idam edildi. İdamların 48'nci yıldönümü dolayısıyla pek çok kişi Deniz Gezmiş'in hayatını araştırmaya başladı.

DENİZ GEZMİŞ KİMDİR?

Deniz Gezmiş 28 Şubat 1947 tarihinde Ankara'nın Ayaş ilçesinde doğdu. İlk ve orta öğrenimini Sivas'ta, liseyi de İstanbul Haydarpaşa Lisesinde okudu. 1966 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde eğitim gördü. Öğrencilik döneminde birçok eylemde yer aldı. Bu olaylarda da pek çok kez gözaltına alındı.

11 Ekim 1965'te Türkiye İşçi Partisi'nin Üsküdar ilçe başkanlığına üye oldu. 30 Ocak 1968 tarihinde Devrimci Hukukçular Örgütü'nü kurdu. Amerikan 6.Filosu’nu protesto eylemleri, İstanbul Üniversitesi’nin işgali, Samsun’dan Ankara’ya Mustafa Kemal Yürüyüşü gibi pek çok eylem gerçekleştirdi.

1969 yılında Filistin'e giderek gerilla eğitimi aldı. Daha sonra Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) örgütünü kurdu.

1971 yılında gerçekleşen 12 Mart darbesinin hemen ardından Yusuf Aslan ile birlikte Sivas'a giderken motosikletlerinin bozulmasıyla gelen ihbarla 16 Kasım 1971'de tutuklandı. Gemerek'te yakalandıktan sonra Kayseri'ye getirildi. Ardından Ankara'ya o dönem içişleri bakanı olan Haldun Menteşeoğlu'na götürüldü.

16 Temmuz 1971'de Sıkıyönetim Mahkemesi, Altındağ Veteriner Okulu binasında Tuğgeneral Ali Elverdi başkanlığındaki, Baki Tuğ savcılığında toplandı.

16 Temmuz 1971’de başlayan THKO1 Davası’nda TCK’nin 146. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle, 9 Ekim 1971’de 146/1 maddesi uyarınca idam cezasına çarptırıldı. Arkadaşları Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan ile birlikte 6 Mayıs 1972 tarihinde Ankara Merkez Kapalı Cezaevinde idam edildi.

Gezmiş, İnan ve Aslan'ın infazı, Türkiye'nin idam tarihinde de önemli bir yer tutuyor.

27 Mayıs 1960'da askerin darbeyle yönetime el koymasından bir yıl sonra eski Başbakan Adnan Menderes, Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu ve Maliye Bakanı Hasan Polatkan idam edildi.

Bu idamların ardından sağ kanattan "intikam" çağrıları gelmeye başladı.

Türkiye'de sağ ile sol gruplar arasındaki çatışmaların yoğunlaşmaya başladığı 1970 yılında Deniz Gezmiş, Sinan Cemgil ve Hüseyin İnan ile birlikte Ankara'da Türkiye Halk Kurtuluş Ordusunu (THKO) kurdu.


Gezmiş ve Aslan, 12 Mart 1971'deki muhtıradan 4 gün sonra Sivas'ın Gemerek ilçesinde yakalanırken, bundan bir hafta sonra da İnan Kayseri'de yakalandı.

Gezmiş, Aslan ve İnan; Ankara 1 No.lu Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi tarafından yargılandı.

Yapılan yargılama sonucunda, eski haliyle Türkiye Cumhuriyeti "teşkilatı esasiye kanunun tamamını veya bir kısmını" ortadan kaldırma suçuna idam cezası öngören Türk Ceza Kanunu'nun 146'ncı maddesi uyarınca suçlu bulundular ve idam cezasına çarptırıldılar.

Daha sonra idam kararı Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) tarafından da onaylandı.

Dönemin sağcı milletvekillerinden Mustafa Kubilay İmer, oturumda yaptığı konuşmada, "Bu üç komünist soysuzun idamları hakkındaki karara gelinceye kadar, daha önce çıkan ve sayısı hayli kabarık idam infazlarına ses çıkarmayan CHP ve onun genel başkanı, kamuoyu tarafından çok iyi bilenen sebeplerden adeta af havarisi kesilmiştir" dedi.

TBMM'de "33" bağırışları arasında Gezmiş, Aslan ve İnan'ın idamına onay verildi.

İlerleyen yıllarda ise o dönem idama onay veren siyasetçiler duydukları pişmanlıkları dile getirdi.

Adalet Parti kökenli siyasetçilerden Nahit Menteşe, "Asker mutlaka idamlarını istiyordu. Deniz Gezmiş ve arkadaşları konusunda yanlış yaptık" dedi.

9'uncu cumhurbaşkanı Süleyman Demirel de yıllar sonra, "O günün şartları öyle icap ettiriyordu" diye konuştu.

O dönem 25 yaşında olan Gezmiş ve Aslan ile 23 yaşındaki İnan, 6 Mayıs 1972 tarihinde sabaha karşı idam edildi.

Gezmiş, Aslan ve İnan, idam edildikleri gün her yıl farklı etkinliklerle anılıyor.

Türkiye'de Twitter'da Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Aslan için #6Mayıs1972 ve #Üçfidanüçyürek etiketleriyle mesajlar paylaşılıyor.


DENİZ GEZMİŞ'İN İDAM EDİLECEĞİ GÜN BABASINA YAZDIĞI SON MEKTUP:


Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, idamlarının 48. yılında anılıyor.

İşte Deniz Gezmiş’in babasına idam edildiği gün olan 6 Mayıs'ta cezaevinden yazdığı mektup.

''Baba, Mektup elinize geçmiş olduğu zaman, aranızdan ayrılmış bulunuyorum. Ben, ne kadar üzülmeyin desem, yine de üzüleceğinizi biliyorum. Fakat, bu durumu metanetle karşılamanı istiyorum. İnsanlar doğar, büyür, yaşar ve ölürler…

Önemli olan çok yaşamak değil, yaşadığı süre içinde, fazla şeyler yapabilmektir.

Bu nedenle ben, erken gitmeyi normal karşılıyorum. Ve kaldı ki, benden önce giden arkadaşlarım, hiçbir zaman ölüm karşısında tereddüt etmemişlerdir. Benim de etmeyeceğimden şüphen olmasın.

Oğlun, ölüm karşısında aciz ve çaresiz kalmış değildir.

Bu yola bilerek girdi. Sonunda da bu olacağını biliyordu.

Seninle düşüncelerimiz ayrı ama, beni anlayacağını tahmin ediyorum. Sadece senin değil, (…) anlayacağını inanıyorum.
Cenaze için, avukatlarıma gerekli talimatı verdim.

Ayrıca savcıya da bildireceğim. Ankara´da 1969´da ölen arkadaşım Taylan Özgür´ün yanına gömülmek istiyorum. Onun için cenazemi İstanbul´a götürmeye kalkma.

Annemi teselli etmek sana düşüyor. Kitaplarımı küçük kardeşime bırakıyorum. Kendisine özellikle tembih et. Onun bilim adamı olmasını istiyorum.

Bilimle uğraşsın ve unutmasın ki, bilimle uğraşmak da bir yerde insanlığa hizmettir.

Son anda, yaptıklarımdan en ufak bir pişmanlık duymadığımı belirtir seni, annemi ve kardeşimi devrimciliğimin olanca ateşiyle kucaklarım…

Oğlun Deniz Gezmiş

Merkez Cezaevi''


Önerilen Videolar

Reklamlar

Bunlar da İlginizi Çekebilir

Erbakan'ın oğlu Fatih Erbakan: 180 milyar dolarlık hizmet yapıp, milletin cebinden 656 milyar dolar aldılar Kemal Kılıçdaroğlu ''O tweet çok gücüme gitti'' Haydar Baş'tan ilginç Deniz Gezmiş çıkışı Burhan Kuzu: Akp beni aday göstermediği için kaybetti .