ŞOK HABER: KIDEM TAZMİNATLARI FONA DEVREDİLDİ

Kıdem tazminatını fona devreden 11. Kalkınma Planı TBMM'de kabul edildi

Kıdem tazminatının fona devrinin de içinde yer aldığı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ilk kalkınma planı olan "11. Kalkınma Planı" TBMM Genel Kurulu'nda kabul edildi.

Kıdem tazminatının fona devrini de içeren ve 20192023 dönemini kapsayan 11. Kalkınma Planı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Meclis, 1 Ekim Salı gününe kadar tatile girdi.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nin ilk kalkınma planı olan 20192023 dönemini kapsayan 11. Kalkınma Planı üzerinde gruplar adına yapılan konuşmaların ardından önergelere geçildi ve oylandı.

BES ve KIDEM TAZMİNATININ FONA DEVRİ MADDELERİNİN ÇIKARILMASI ÖNERİSİ REDDEDİLDİ

Vekiller Hakkı Saruhan Oluç, Kemal Peköz ve Murat Çepni'nin 7 numaralı önergede yer alan "Bireysel emeklilikteki otomatik katılım sistemi sistemde kalış süresi ve fon tutarını artıracak şekilde yeniden düzenlenecek ve bireysel hesaplara dayalı kurulacak kıdem tazminatı fonu ile entegre edilecektir" ifadesinin kalkınma planı metninden çıkarılması talebi reddedildi.

Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan: Vatandaş, açlık sınırının altında yaşıyor. Esnaf siftah yapmadan dükkanını kapatıyor. Vatandaş huzur istiyor. Bu kalkınma planında işçiler, emekçiler, esnaf ve köylüler yok. Bu planda hukuk yok. Hukuktan genel geçer laflarla bahsediliyor. Bu plan vicdansız ve adaletsiz bir plandır.Bu plan hazırlanırken STK'lerin görüşü alınmadı. Katılımcı olmayan bir planın başarı şansı yok

TİP GENEL BAŞKANI ERKAN BAŞ'TAN TEPKİ

TİP Genel Başkanı Erkan Baş: Bu planınız, 'Ey işçiler, emekçiler, yoksullar, siz sürünmeye devam edin, biz sizden aldıklarımızı zenginlere, holding sahiplerine vermeye devam edeceğiz.' diyor

KIDEM TAZMİNATI NEDİR ? FONA DEVREDİLİRSE NE OLACAK ?

Kıdem tazminatının hukuki anlamdaki niteliği çok tartışılıyor. Detaylara girmeden şöyle tarif edebiliriz: Kıdem tazminatı işçinin ücretidir ancak bu ücreti alması belli bir zaman dilimine ve belli koşulların gerçekleşmesine bağlı olarak ileri bir tarihe ötelenmiştir.

Kıdem tazminatı, "çalışma karşılığı" olarak da tarif edilebilir. Çalışılmayan hallerde kıdem tazminatı ödenmez. Örneğin kıdem süresini düzenleyen Yargıtay kararlarına ve iş hukuku uygulamasına baktığımızda, hizmet akdinin askıda olduğu dönemler kıdem süresinde dikkate alınmaz. Örneğin grevde geçen süre, kıdem tazminatının hesaplanmasında dikkate alınmaz. İşçinin ihbar öneline 6 hafta eklendikten sonraki süreleri aşan raporlu süreleri de dikkate alınmaz. Örneğin 3 yıllık bir işçi 1 yıl içerisinde ya da çalıştığı süre boyunca 98 günün üzerinde rapor almışsa, bu 98 günü aşan süre kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınmaz.

KIDEM TAZMİNATI İŞVERENİN LÜTFU DEĞİL İŞÇİNİN HELAL PARASIDIR

Bu örnekleri kıdem tazminatının, işçinin çalışması karşılığı verilen bir hak olduğunu vurgulamak için veriyorum çünkü kıdem tazminatını işverenin bir lütfu gibi göstermeye çalışıyorlar. Kıdem tazminatı, işçinin anasının ak sütü gibi helal parasıdır, ücretidir. Hatta bunun tarihsel gelişimine bakıldığında, kıdem tazminatının ilk ortaya çıktığı 1936 yılında, 5 yıl bir işyerinde kıdemi olan işçi her durumda kıdem tazminatı alıyordu. 30'lu yıllarda işçiler fabrikalardan kaçıp köylerine dönüyorlardı. Çalışma koşulları o kadar ağır ve ücretler o kadar düşüktü ki o günün Türkiye sanayisi, vasıflı işçi bulamadığı gibi vasıfsız işçi bulmakta da zorlanıyordu. Kıdem tazminatı, işçiyi fabrikaya bağlayabilmek için ücretinin bir kısmının rehin alınmasıydı. İşveren, her bir yıl için 15 günlük ücreti içeride tutardı ve 5 yıllık kıdemi olan herkese kıdem tazminatı ödenirdi.

Ne zaman ki 1950'li yıllardaki göçle birlikte işçi sayısı arttı, işverenler bu kez kıdem tazminatının her durumda ödenip ödenmeyeceğini tartışma konusu yaptı. Sonrasında mahkeme, "Her ne koşulda olursa olsun işçi işinden ayrıldığında kıdem tazminatı ödenir" yönünde bir karar alınca da 1950 yılında bu kez yasa değiştirildi. Kıdem tazminatı, işveren açısından haklı bir fesih nedeni var ise ödenmeyen, işçi açısından haklı bir fesih nedeni var ise ödenen bir hale dönüştürüldü.

KIDEM TAZMİNATININ ANAYASAL GÜVENCE ALTINDA OLMASI GEREKİR

Burada ısrarla şunu anlatmaya çalışıyorum: Kıdem tazminatı, işçinin önceden çalışıp ödemesi ileri bir tarihe ertelenen ücretidir. Bunun belli koşullara bağlanması kıdem tazminatının çıkış noktasına ve amacına aykırıdır. Bunun belli koşullara bağlanmış olması kıdem tazminatının niteliğini değiştiren bir şey olamaz. Kıdem tazminatı, tıpkı herkesin mülkiyet hakkı gibi çalışan işçinin de mülkiyetine girmiş bir haktır, anayasal güvence altında olması gerekir ve dokunulmaması gerekir.

KIDEM TAZMİNATI, İŞÇİNİN HAYATININ DÖNÜM NOKTALARINDA KULLANACAĞI PARADIR

İşçiler açısından kıdem tazminatının ne anlama geldiğini ise bir alıntıyla ifade etmeye çalışayım:

Dün büroma bir işçi geldi, 17 yıllık bir işçi. İşyerinden atılmış ve atılma sebebi işçi açısından masumane ama işveren açısından haklı bir fesih sebebi gibi görünüyor. Ben o hakkı alabilmesi için işçiye bazı sorular sorduğumda ve bu soruların yanıtı da olumsuz olduğunda benim de moralim bozuldu işçinin de morali bozuldu. İşçinin tam karşısında oturan ve bizi dinleyen kardeşi birden döndü ve "Hocam kıdem tazminatı bu yahu, bizim hayalimiz. Her şeyimizi buna bağlamışız. Kızımızı, oğlumuzu bu tazminatla evlendireceğiz, ev alacağız, araba alacağız. İleriye dönük tüm hayallerimizin finansmanını bağladığımız, geleceğimiz için düşündüğümüz tek şey böyle bir hata nedeniyle gider mi, böyle bir yasa olabilir mi!" diye sordu.

Gerçekten de böyle bir yasa olmaz! Tam da işçinin söylediği gibidir işte kıdem tazminatı. O biliyor, karşılığında çalıştı, gelecekte alacak ve bir tür zorunlu tasarruf gibi biriktiriyor. Yani işçi açısından geleceği demek bu kıdem tazminatı. Hayatının dönüm noktası olan anlarda kullanacağı para bu. İyi gününü de kötü gününü de finanse etmek için sırtını dayadığı birikimi bu. Bu birikime dokunmak gerçekten vicdanları sızlatan bir durum.

KIDEM TAZMİNATINI İŞSİZLİK SİGORTASI İLE İLİŞKİLENDİRMEK HUKUKA VE MANTIĞA AYKIRIDIR

Kıdem tazminatının iş güvencesi ile ilişkilendirilmesi 1974 yılındaki değişiklikle gündeme geldi. "Türkiye'de işsizlik sigortası yok, dolayısıyla kıdem tazminatı bir tür işsizlik sigortasını da ikame edecektir" diye bir laf atıldı ortaya ve bu laf hurafe olarak bugüne geldi. Aslında olayın bu durumla hiçbir alakası yok. İşsizlik sigortasının çok daha sağlıklı işlediği onlarca ülkede kıdem tazminatı uygulaması hâlâ var ve varlığını devam ettiriyor. Durumun işsizlik sigortası ile alakası yok çünkü işsizlik sigortası olabilmesi için bir riskin satın alınması gerekiyor ve bunun için bir prim yatırılması gerekiyor. Kıdem tazminatında risk satın alacak bir durum yok, altını çizerek söyleyelim, karşılığında yapılmış bir çalışma var. Önceden peşin çalıştım, karşılığını almadım, öteledim. Yani işsizlik sigortası varsa kıdem tazminatı olmamalı türünden bir fikir hukuka da mantığa da aykırı. İki ayrı kurumdur bunlar. İşsizliği ortadan kaldırmak devletin bir görevi, istihdam yaratmak devletin bir görevi, devletin bu görevleri yerine getirmemesi nedeniyle çalışabilir durumda olan ve iş arayan iradesi dışında işsiz kalmış bir kişinin yaşayacağı gelir yoksunluğunu ortadan kaldırmak, sosyal güvenlik sorunu olarak da devletin temel bir görevi.

İŞÇİLER KIDEM TAZMİNATINDAN HANGİ KOŞULLARDA YARARLANABİLİR?

Bir işçinin kıdem tazminatı hakkına sahip olabilmesi için mevcut yasalarda temel olarak 3 duruma bakılır:

İşçinin kıdem tazminatı hakkından faydalanabilmesi için “İş Yasası” kapsamında çalışıyor olması gerekir. Örneğin “Borçlar Yasası” kapsamında çalışan işçiler, eğer toplu sözleşme ile iş yerinde aksi kararlaştırılmamışsa, kıdem tazminatı hakkından faydalanamaz.

İşçi, çalıştığı iş yerinde en az 1 yılı doldurmuş ise kıdem tazminatı hakkından faydalanabilir. 1 yıldan artan süreler orantısal olarak kıdem tazminatının hesabında dikkate alınır.

İşçinin iş yeri ile olan iş sözleşmesi feshedildikten sonra kıdem tazminatını alabilmesi için iş sözleşmesinin ne şekilde sona erdiği önem taşır.

Kaynak: Evrensel

ŞOK HABER: KIDEM TAZMİNATLARI FONA DEVREDİLDİ

Önerilen Videolar

Bunlar da İlginizi Çekebilir